ମହାନ ଅର୍ଥନୀତିଜ୍ଞ ତଥା କୂଟନୀତିଜ୍ଞ ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ଚାଣକ୍ୟ ବୈବାହିକ ଜୀବନକୁ ସୁଖମୟ କରିବା ପାଇଁ ଅନେକ ଉପାୟ କହିଛନ୍ତି । ଏଥିସହ, ସେ ତାଙ୍କ ନୀତିରେ ପୁରୁଷ ଏବଂ ମହିଳାଙ୍କ ସମ୍ବନ୍ଧରେ ଅନେକ ନୀତି କହିଛନ୍ତି, ଯାହା ପ୍ରତିଦିନ କରିବା ଦ୍ୱାରା ସ୍ୱାମୀ-ସ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ କୌଣସି ଦୂରତା ଆସିବ ନାହିଁ । ସେହି କାର୍ଯ୍ୟଗୁଡିକ ଚାଣକ୍ୟ ନୀତିରେ ଉଲ୍ଲେଖ କରାଯାଇଛି, ଯାହା କରିବା ଦ୍ୱାରା ବିବାହିତ ଜୀବନ ସୁଖମୟ ରହିଥାଏ । ତେବେ ଆସନ୍ତୁ ଜାଣିବା, ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ଚାଣକ୍ୟ ପ୍ରତିଦିନ କି କାର୍ଯ୍ୟ କରିବାକୁ ପରାମର୍ଶ ଦେଇଛନ୍ତି, ଯାହା ସ୍ୱାମୀ-ସ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ସମ୍ପର୍କକୁ ଦୃଢ କରିଥାଏ । ଦାମ୍ପତ୍ୟ ଜୀବନକୁ ଉନ୍ନତ କରିବାକୁ, ଉଭୟଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ପ୍ରେମ ରହିବା ଏବଂ ଉଭୟ ପରସ୍ପରକୁ ସମ୍ମାନ ଦେବା ସବୁଠାରୁ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ । ଚାଣକ୍ୟ ନୀତିରେ କୁହାଯାଇଛି ଯେ, ଯେତେବେଳେ ପ୍ରେମ ସହିତ ସମ୍ମାନ ଥାଏ ସେତେବେଳେ ସମ୍ପର୍କ ସୁନ୍ଦର ହୋଇଥାଏ । ତେଣୁ ସ୍ୱାମୀ-ସ୍ତ୍ରୀ ସର୍ବଦା ପରସ୍ପରକୁ ସମ୍ମାନ ଦେବା ଉଚିତ୍ । ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ଚାଣକ୍ୟଙ୍କ ଅନୁଯାୟୀ ସ୍ୱାମୀ-ସ୍ତ୍ରୀ ଏକ ଗାଡିର ଦୁଇଟି ଚକ ପରି ଏବଂ ଗାଡି ଅନୁଯାୟୀ, ଯେତେବେଳେ ଏହାର ଦୁଇଟି ଚକ ଏକତ୍ର ଆଗକୁ ବଢନ୍ତି ସେତେବେଳେ ସମ୍ପର୍କ ମଧ୍ୟ ଭଲରେ ଚାଲିଥାଏ ।
ଚାଣକ୍ୟ ନୀତିରେ କୁହାଯାଇଛି ଯେ, ସ୍ୱାମୀ-ସ୍ତ୍ରୀ କୌଣସି ଜିନିଷ ପାଇଁ ଗର୍ବ କରିବା ଉଚିତ୍ ନୁହେଁ। ଯଦି ଅନ୍ୟମାନଙ୍କୁ ଅହଂକାର ଦେଖାଯାଏ ତେବେ ସମ୍ପର୍କ ନଷ୍ଟ ହୋଇଯାଏ । ଚାଣକ୍ୟ ନୀତିରେ କୁହାଯାଇଛି ଯେ, ଯେଉଁମାନେ ଜୀବନରେ ସଂଯମତା ରକ୍ଷା କରନ୍ତି, ସେମାନେ ସବୁଠାରୁ ଖରାପ ପରିସ୍ଥିତିର ମଧ୍ୟ ସମ୍ମୁଖୀନ କରିପାରିବେ ଏବଂ ଯେକୌଣସି ଅସୁବିଧାରୁ ମୁକ୍ତି ପାଇପାରିବେ। ସମ୍ପର୍କ ବଜାୟ ରଖିବା ପାଇଁ ସ୍ୱାମୀ-ସ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ପାଇଁ ସର୍ବଦା ଧର୍ଯ୍ୟ ରହିବା ମଧ୍ୟ ଆବଶ୍ୟକ । ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ଚାଣକ୍ୟ କହିଛନ୍ତି ଯେ, ସ୍ୱାମୀ-ସ୍ତ୍ରୀ ସେମାନଙ୍କର ବ୍ୟକ୍ତିଗତ କଥା କାହାକୁ କହିବା ଉଚିତ୍ ନୁହେଁ। ଏହା କରିବା ଦ୍ୱାରା ସମ୍ପର୍କ ନଷ୍ଟ ହୋଇଯାଏ, କାରଣ ସ୍ୱାମୀ-ସ୍ତ୍ରୀ ମଧ୍ୟରେ ଘଟୁଥିବା ଜିନିଷ ବାଣ୍ଟିବା ପରସ୍ପରର ବିଶ୍ୱାସକୁ ଭାଙ୍ଗି ଦେଇଥାଏ । ଉଭୟ ସ୍ୱାମୀ ଏବଂ ସ୍ତ୍ରୀ ଏହାକୁ ଧ୍ୟାନରେ ରଖିବା ଉଚିତ୍ ।
